Y sëgn pa?

Autonomia ó dí tröp y n’á nia ma da n’un fá cun i grups linguistics, la politica y l’aministraziun.

Al é ince n’autonomia de vigni porsona cun süa storia y sü punc d’odüda, n’autonomia da ti jí pormez ai maius temesc de nosc pice monn, sciöche al ambiënt. Por le dagní arunse tröpes domandes, che mëss ciafé na resposta.

Ci foss pa na provinzia autonoma zënza sües belëzes?

L’idea che la miú autonomia n’é por nia, sce an ne ciara nia dla contrada y dl ambiënt, vá zoruch al politich Alfons Benedikter, sostignidú dl’autonomia y ambientalist. Na planificaziun teritoriala rigorosa, che dô impedí n’imigraziun nöia, á ince porté pro a stravardé le raiun dala zementificaziun y dala disperjiun dl insediamënt. Co ciarera pa fora incö cun chësta idea?

Ci n’unse pa dainciará da na provinzia sana te n monn amaré?

Mudaziun dl clima, incuinamënt dl‘aria, terac che vëgn tres plü aji, möria de sorts, pandemies é sintoms de n monn sfruté. Can i tolunse pa söl scerio? 

Ci m’un feji pa de n’autonomia che me limitëia?

L’autonomia dl Südtirol scona i dërc di grups linguistics. Ci n’él pa di dërc individuai, sce ince les porsones che fej pert de na familia plurilinguala mëss se detlaré monolinguales por le proporz etnich?

Olá é pa pordërt les ëres?

Tla storia él sovënz i ëi dancá, les ëres é plülere doia. Porimpó éres: Viktoria Stadlmayer á influenzé les tratatives sön l’autonomia por le Govern regional dl Tirol; Waltraud Gebert-Deeg, Andreina Emeri y Lidia Menapace á daidé atué l’autonomia. Sará mo le dagní plü feminil?

Él mendranzes che vel demanco?

Püces mendranzes vëgn sconades sciöche i grups linguistics dl Südtirol. Ci n’él pa di grups plü debli, sciöche i Sinti y i Roma, mendranzes de porsones imigrades o mendranzes sessuales? 

Ó autonomia ince dí che i pó morí?

Les sozietés adora regoles por sconé i atri. Mo ciodí él pa proibí da se lascé delibré da maraties da chëres che ara ne vá nia da varí? Ci libertés orunse pa tl dagní? 

Ci á pa l‘autonomia da nen fá cun n scagn da rodes?

Les porsones cun dejabilité ne s’á nia stenté demanco da arjunje sü dërc fondamentai co la politica dl Südtirol. A ci grup ti vëgnel pa avisa sëgn tut sü dërc?

Te ci seturs aratëise pa che l’autonomia mësses ciamó gní ampliada?